Biên Phiên Dịch

MÔ TẢ CÔNG VIỆC

Biên phiên dịch gồm có hai phân ngành là biên dịch (dịch thuật văn bản) và phiên dịch (dịch nói trực tiếp).

1. Nhiệm Vụ Chính 

- Dịch thuật văn bản: Chuyển đổi các tài liệu viết từ ngôn ngữ nguồn sang ngôn ngữ đích, bao gồm hợp đồng, tài liệu kỹ thuật, tài liệu tiếp thị, sách, báo cáo, tài liệu pháp lý, trang web, v.v. Đảm bảo tính chính xác về ngữ pháp, từ vựng, văn phong và ngữ nghĩa.

- Phiên dịch trực tiếp (dịch nói): Chuyển đổi ngôn ngữ nói trong các cuộc họp, hội nghị, đàm phán, phỏng vấn, sự kiện trực tiếp hoặc các buổi gặp gỡ cá nhân. Phiên dịch có thể là phiên dịch nối tiếp (chờ người nói dừng lại rồi mới dịch) hoặc phiên dịch song song (dịch gần như đồng thời với người nói).

- Nghiên cứu thuật ngữ và ngữ cảnh: Tìm hiểu sâu về chủ đề, thuật ngữ chuyên ngành và văn hóa liên quan để đảm bảo bản dịch/phiên dịch chính xác và phù hợp nhất.

- Kiểm tra và hiệu đính: Rà soát lại các bản dịch để phát hiện và sửa chữa lỗi ngữ pháp, chính tả, dấu câu, cũng như đảm bảo tính nhất quán và trôi chảy của văn bản.

- Sử dụng công cụ hỗ trợ dịch thuật (CAT Tools): Thành thạo các phần mềm như SDL Trados, MemoQ, Wordfast, v.v., để tăng năng suất, đảm bảo tính nhất quán thuật ngữ và quản lý dự án dịch thuật hiệu quả.

- Cập nhật kiến thức: Liên tục trau dồi kiến thức về ngôn ngữ, thuật ngữ chuyên ngành, xu hướng mới trong lĩnh vực dịch thuật và các nền văn hóa liên quan.

2. Môi Trường Làm Việc

Biên phiên dịch có thể làm việc cho các công ty dịch thuật, các tổ chức quốc tế, các tập đoàn đa quốc gia, chính phủ, hoặc làm việc tự do (freelancer). Môi trường làm việc có thể linh hoạt, từ văn phòng đến các địa điểm diễn ra sự kiện, hội nghị.

YÊU CẦU CHUNG VỀ KỸ NĂNG VÀ TRÌNH ĐỘ

Trình độ ngôn ngữ xuất sắc: Nắm vững ít nhất hai ngôn ngữ (ngôn ngữ nguồn và ngôn ngữ đích), bao gồm ngữ pháp, từ vựng, thành ngữ, văn phong và hiểu biết sâu sắc về văn hóa của cả hai ngôn ngữ.

Kỹ năng dịch thuật/phiên dịch chuyên sâu: Khả năng chuyển đổi ý nghĩa một cách chính xác, tự nhiên và lưu loát, phù hợp với đối tượng và mục đích của tài liệu/cuộc trò chuyện.

Kiến thức chuyên ngành: Có kiến thức vững chắc về các lĩnh vực cụ thể (ví dụ: y tế, luật, kỹ thuật, kinh tế, công nghệ thông tin) tùy thuộc vào chuyên môn.

Kỹ năng nghiên cứu: Khả năng tìm kiếm, tổng hợp và phân tích thông tin hiệu quả để đảm bảo độ chính xác của bản dịch/phiên dịch.

Kỹ năng công nghệ: Thành thạo tin học văn phòng và các phần mềm dịch thuật chuyên dụng.

Kỹ năng mềm:

- Tính tỉ mỉ và cẩn thận: Đảm bảo độ chính xác cao nhất trong từng từ ngữ.

- Khả năng tập trung cao độ: Đặc biệt quan trọng đối với phiên dịch viên.

- Khả năng làm việc dưới áp lực: Đáp ứng thời hạn và xử lý các tình huống khó khăn.

- Kỹ năng giao tiếp: Đặc biệt quan trọng đối với phiên dịch viên khi tương tác với khách hàng và người nói.

- Đạo đức nghề nghiệp: Bảo mật thông tin và tính khách quan.

YÊU CẦU ĐỐI VỚI NGƯỜI KHIẾM THỊ

Người khiếm thị hoàn toàn có thể trở thành biên phiên dịch viên. Tuy nhiên, họ sẽ cần trang bị thêm một số yêu cầu và kỹ năng đặc thù để vượt qua những rào cản về thị giác. Dưới đây là những yêu cầu quan trọng:

Trí nhớ tốt và phản xạ nhanh: Khả năng ghi nhớ thông tin dài, xử lý thông tin nhanh chóng và phản xạ linh hoạt trong các tình huống không mong đợi là cực kỳ quan trọng đối với cả biên dịch và phiên dịch.

Khả năng phán đoán và xử lý tình huống: Đối mặt với những câu nói mơ hồ, những lỗi của người nói hoặc những tình huống bất ngờ, phiên dịch viên cần có khả năng phán đoán và xử lý để đảm bảo thông điệp được truyền tải chính xác và hiệu quả.

Kỹ năng nghe hiểu và ghi chép: Đối với phiên dịch nói (phát biểu, hội nghị), người khiếm thị cần tập trung cao độ vào việc nghe hiểu. Với sự hỗ trợ của công nghệ, họ có thể sử dụng các phần mềm chuyển đổi giọng nói thành văn bản (speech-to-text) để hỗ trợ ghi chép.

Kỹ năng sử dụng công nghệ hỗ trợ: Đây là yếu tố then chốt giúp người khiếm thị làm biên phiên dịch.

- Phần mềm đọc màn hình (Screen Reader): Các phần mềm như JAWS, NVDA cho phép người khiếm thị tương tác với máy tính bằng cách đọc to nội dung trên màn hình. Điều này rất cần thiết cho việc biên dịch tài liệu, nghiên cứu, và quản lý công việc.

- Phần mềm chuyển đổi văn bản thành giọng nói (Text-to-Speech): Giúp người khiếm thị nghe lại các văn bản đã biên dịch hoặc tài liệu tham khảo.

- Bàn phím Braille và màn hình hiển thị Braille: Cung cấp khả năng đọc và viết bằng chữ Braille, hỗ trợ hiệu quả cho việc biên dịch và ghi chép.

- Phần mềm nhận dạng giọng nói (Speech Recognition) và chuyển giọng nói thành văn bản (Speech-to-Text): Hữu ích cho việc phiên dịch, giúp chuyển đổi giọng nói của người nói thành văn bản để người khiếm thị có thể đọc hoặc nghe qua phần mềm đọc màn hình.

- Các công cụ dịch thuật hỗ trợ bằng máy tính (CAT Tools): Mặc dù đòi hỏi sự tùy chỉnh và thích nghi, các công cụ này có thể hỗ trợ hiệu quả trong việc biên dịch các dự án lớn, đảm bảo tính nhất quán và năng suất.

Am hiểu chuyên sâu về lĩnh vực: Đối với biên phiên dịch chuyên ngành (ví dụ: y tế, pháp luật, tài chính), người dịch cần có kiến thức sâu rộng về thuật ngữ và khái niệm trong lĩnh vực đó.