Thân chào các bạn!
Tôi là nguyễn Đức Anh Minh, hiện là giáo viên tin học tại Trung tâm Bảo Trợ Khiếm thị Nhật Hồng.
Trước đây, đã có nhiều tài liệu tin học cho người khiếm thị mà nổi bật là những tài liệu của Sao Mai và bộ tài liệu tin học chứng chỉ A của thầy Trần Bá Thiện. Những tài liệu này chủ yếu hướng dẫn sử dụng máy vi tính với trình đọc màn hình jaws và chúng thực sự rất hữu ích cho những người mù hoàn toàn. Còn với người nhìn kém thì dường như chưa có một tài liệu nào cho họ cả. Chúng ta cho rằng, người nhìn kém vẫn có thể học và sử dụng máy vi tính như người sáng mắt. Nhưng sẽ không tốt cho những đôi mắt đã suy yếu nếu cứ cố nhìn màn hình.
Là một người mù hoàn toàn, có thể tôi không có những trải nghiệm của người nhìn kém nhưng trong quá trình dạy tôi nhận thấy người nhìn kém cần được hướng dẫn sử dụng các ứng dụng hỗ trợ cũng như là cách sử dụng và bảo vệ mắt hợp lý để có thể tận dụng được tối đa thị lực còn lại. Và chúng ta sẽ bàn về vấn đề này nhé:
Từ lâu đã có những phần mềm dành cho người nhìn kém như: ZoomText và magic. chúng vừa có chức năng đọc màn hình như jaws vừa có chức năng phóng to nhưng tôi thấy chúng không được chuộng lắm. Có thể giá quá cao hoặc có những giải pháp tốt hơn chăng?
Có những người nhìn kém lại thích dùng kính lúp vật lý để nhìn màn hình. Điều này hơi bất tiện vì họ phải cầm kính trên tay và đôi khi bị chóng mặt nếu phải nhìn lâu.
Giải pháp tôi đang áp dụng cho học trò của mình là kết hợp 2 phần mềm magnifier của windows và trình đọc màn hình miễn phí NVDA.
Với một chiếc máy vi tính chạy windows 7 trở lên cùng bộ đọc Saomai-voice, và trình đọc màn hình nvda, các học trò của tôi cảm thấy thoải mái hơn rất nhiều.
a. Magnifier
Đây là ứng dụng hỗ trợ phóng to màn hình của windows. Có mặt từ phiên bản win xp và không ngừng được cải thiện trên win7/8.
Để khởi chạy magnifier trên win7 bạn làm theo hai cách sau:
- Nhấn win+= để bật magnifier
- Cũng có thể vào start menu, nhập vào magn (những ký tự đầu của magnifier);
Magnifier có 3 chế độ:
- Full screen: phóng to toàn màn hình.
- Lens: Kính lúp. Phóng to điểm con trỏ hoặc chuột đang đứng
- Docked: Phóng to trong khung. Magnifier sẽ phóng to những gì đang thao tác trong một khung hình chữ nhật ở phần trên của màn hình
Trong phần option cũng có những tùy chỉnh rất hữu ích:
- Turn on color inversion: Bật tương phản màu sắc
- Follow the mouse pointer: Theo con trỏ chuột
- Follow the keyboard focus: Theo con trỏ của bàn phím
- Have magnifier follow the text insertion point: Magnifier có mặt tại điểm nhập văn bản
Một số phím tắt của magnifier:
- win + =: khởi chạy magnifier. Nó còn là phím tắt phóng to "zoom in"
- Win + -: Thu nhỏ "zoom out"
- Ctrl+alt+f: Phóng to toàn màn hình "Full screen:
- Ctrl+alt+spacebar: Preview full screen
- Ctrl+atl+l: Kính lúp "lens"
- Ctrl+alt+d: Phóng to trong khung "Docked"
Một ứng dụng đơn giản nhưng rất hiệu quả. Nếu các bạn phát hiện thêm tính năng của magnifier thì nhớ chia sẻ cho tôi với nhé.
b. Nvda
Đây là một trình đọc màn hình tương tự jaws nhưng hoàn toàn miễn phí và nó cũng có rất nhiều tính năng và phím tắt.
Với người nhìn kém thì chỉ cần tải và cài đặt nvda, bộ phát tiếng Việt Saomai-voice cùng add-on chuyển giọng switch_synth_4slots`. Khi cần hãy chạy Nvda lênl Nó sẽ đọc theo con trỏ chuột.
Các bạn có thể tải những phần mềm ở trên tại: http://saomaicenter.org/vi/downloads
Ngoài 2 ứng dụng hữu ích trên thì việc chăm sóc mắt là vô cùng cần thiết. Trước hết là bạn cần biết rõ về bệnh mắt của mình, tình trạng hiện tại và liệu thị lực có bị suy giảm không? Nên đi khám mắt định kỳ và có chế độ ăn uống làm việc hợp lý.
Hi vọng những chia sẻ của tôi sẽ có ích với các bạn.
Hãy trân trọng những gì mình đang có.
Xin chào tạm biệt và hẹn gặp lại.
Nguyễn Đức Anh Minh
Share via:
EmailFacebookTwitterGoogleLinkedin