2.1. CÁC CẢI TIẾN CỦA JAWS 17.0.2211

Dưới đây là các cải tiến của Jaws 17.0.2211, ra mắt tháng 6/2016. Tải phiên bản mới nhất tại http://www.freedomscientific.com/Downloads/JAWS

Đọc và học nội dung MathML trên chữ nổi

MathML là ngôn ngữ dùng trong việc tích hợp những nội dung liên quan đến toán học vào các trang Web, cho phép trình bày các phương trình và công thức toán học giống như chúng được trình bày trên giấy. Từ phiên bản 16.0, Jaws đã cung cấp tính năng mô tả ngôn ngữ MathML trong Internet Explorer và Firefox, sử dụng những thuật ngữ giống như thuật ngữ mà giáo viên dùng để giảng dạy trong lớp học và không cần phải cài thêm phần mềm nào khác. Khi thấy MathML trên trang Web, Jaws mô tả công thức với thông điệp đi kèm: “Math Content”. Có thể bấm Enter tại công thức để mở cửa sổ Math Viewer và dùng mũi tên để xem nội dung một cách kĩ càng hơn. Các nội dung được làm nổi bật (Hightlighting) cũng được hiển thị trên Math Viewer như cách mà Jaws đọc. Do vậy, giáo viên sáng mắt có thể hỗ trợ các học sinh khiếm thị khi họ dùng Jaws để học bộ môn này.

Với các học sinh cho rằng chữ nổi hỗ trợ mình học toán tốt hơn, Jaws 17.0 giờ đây cũng đã hiển thị nội dung MathML bằng chữ nổi, sử dụng các mã Nemeth Braille phổ biến. Nếu dùng một màn hình chữ nổi và Jaws được cấu hình để hiển thị chữ Braille tắt (Contracted Braille), công thức sẽ được hiển thị với thông điệp “Math” đi kèm. Nếu công thức quá dài, người dùng có thể sử dụng các nút cuộn (Scroll) để xem phần còn lại của nó. Mặt khác, nếu Jaws được cấu hình để hiển thị chữ Braille máy tính (Computer Braille), thông điệp “Math” sẽ hiển thị kèm với thông báo: chế độ Contracted Braille phải được bật để đọc các nội dung toán học.

Khi Math Viewer được kích hoạt, toàn bộ công thức sẽ được hiển thị trên màn hình khi ta dùng mũi tên để di chuyển đến từng phần của công thức. Tuy nhiên, con trỏ (chấm 7 8) di chuyển đến phần đầu của mỗi đoạn công thức mà tiêu điểm đang ở đó. Bấm lệnh Cursor Router (di chuyển con trỏ) đến một thuật ngữ sẽ ngay lập tức di chuyển con trỏ đến vùng chứa công thức đó, Jaws sẽ đọc công thức và hiển thị nó ngay trên màn hình, giống như ta di chuyển đến nó bằng mũi tên.

Lưu ý: vì Nemeth Braille là hệ thống dành riêng cho tiếng Anh nên nội dung MathML chỉ có thể hiển thị trên màn hình chữ nổi khi tiếng Anh được chọn là đầu ra cho chế độ Contracted Braille.

Bạn đọc có thể ghé thăm trang ví dụ về MathML để có chút trải nghiệm.

Các cải tiến khác:

• Phản hồi cho người dùng: phím lệnh Ctrl+ Caps Lock+ mở ngoặc vuông trên bàn phím Laptop đã được gán cho lệnh TetherJawsToPC, có tác dụng di chuyển con chuột theo con trỏ PC khi con trỏ này di chuyển trên màn hình. Trong bàn phím Desktop, phím nóng của lệnh này là Ctrl+ Insert+ dấu trừ bên bàn phím số.
• Giờ đây, người dùng có thể Bấm Shift+ Insert+ dấu cộng bên bàn phím số để đưa con trỏ cảm ứng (Touch Cursor) đến vị trí của Jaws Cursor, hay Shift+ Insert+ dấu trừ bên bàn phím số để đưa Jaws Cursor đến vị trí của Touch Cursor.
• Tìm và khắc phục được lỗi Jaws tự khởi động lại trong một số ứng dụng trên Windows 10.
• Khi mở một Meeting Request trong Outlook 2013 trở lên, khắc phục lỗi Jaws không tiếp cận được với trường người gửi (From Field) và thời gian gửi (Sent Field).
• Khắc phục lỗi do người dùng báo về: trong Internet Explorer, Jaws không đọc được Combo box “Create In” khi mở hộp thoại Add To Favourite.
• Khắc phục lỗi do người dùng báo về: các phím di chuyển nhanh (Navigation Quick Keys) không hoạt động sau khi bấm Ctrl+Insert+ESC để cập nhật Script, hoặc con trỏ vừa di chuyển từ cửa sổ Secure Desktop về cửa sổ trình duyệt.
• Trong Word 2013 và 2016, tìm và khắc phục lỗi do người dùng báo về: Jaws đọc “Find And Replace” thay vì “Go” khi bấm Ctrl+G.
• Khắc phục lỗi với Excel 2013 trở lên: khi bấm Alt+ dấu bằng để cộng các số trên một cột/ dòng, Jaws không đọc vùng dữ liệu đã chọn cho việc thực hiện phép cộng.
• Trong Excel, khắc phục lỗi Cursor Router trên màn hình chữ nổi không hoạt động như mong đợi khi chỉnh sửa nội dung của một ô.
• Khắc phục một lỗi trong phần báo lỗi của Jaws (Error Reporting), do người dùng báo về.

Tham khảo: http://www.freedomscientific.com/Downloads/jaws/JAWSWhatsNew#Enhancements

Đặng Mạnh Cường dịch

cuong@trungtamsaomai.org