Lời nói đầu
Đây là giáo trình dành cho sinh viên Ngữ văn các trường Cao đẳng Sư phạm, nhằm trang bị cho người học những kiến thức nhập môn về Ngôn ngữ học.
Với mục đích trình bày đầy đủ những nội dung cơ bản và hiện đại, giáo trình đã thay đổi một phần cấu trúc các chương mục, thay vì triển khai theo những nội dung phổ biến trong các giáo trình dẫn luận lâu nay tại Việt Nam là Những vấn đề chung, Ngữ âm học, Từ vựng học, Ngữ pháp học, cuốn sách này gồm các chương Những vấn đề chung về ngôn ngữ và Ngôn ngữ học, Ngữ âm học, Ngữ pháp học, Ngữ nghĩa học. Theo cách triển khai này, sinh viên được học về ngữ nghĩa của câu, một nội dung rất quan trọng mà hầu hết những giáo trình dẫn luận Ngôn ngữ học hiện hành của Việt Nam đều không trình bày. Cũng do cách triển khai này mà một số nội dung về Từ vựng học sẽ không được giới thiệu, nhưng những nội dung này tương đối đơn giản và sinh viên sẽ có điều kiện học kĩ ở môn Từ vựng học tiếng Việt. Để sinh viên có cơ sở học môn Từ vựng học tiếng Việt sau này, chúng tôi có làm rõ những điểm chung và riêng giữa hai phân ngành Từ vựng học và Ngữ nghĩa học. Chọn Từ vựng học hay Ngữ nghĩa học để trình bày trong một cuốn giáo trình dẫn luận đều có mặt ưu điểm và hạn chế của nó. Tuy nhiên, cách thứ hai phù hợp với xu hướng của Ngôn ngữ học hiện đại hơn và sát với nhu cầu thực tế hơn.
Tỉ lệ của các chương so với dung lượng chung của toàn bộ cuốn sách cũng có sự điều chỉnh đáng kể. Giáo trình chủ trương trình bày ngắn gọn phần Những vấn đề chung, dành dung lượng thích đáng cho những phần có tính chất chuyên môn Ngôn ngữ học nhằm đáp ứng mục tiêu cụ thể của chương trình đào tạo giáo viên.
Giáo trình này được biên soạn theo hướng tăng cường khả năng tự học cho sinh viên. Giảng viên chỉ trình bày những nội dung thiết yếu và khó, phần còn lại sinh viên cần tự học. Vì vậy sinh viên phải đọc kĩ những phần có liên quan trước khi đến học ở lớp. Giảng viên cũng cần dành thời gian để giải đáp những nội dung mà trong quá trình tự học sinh viên chưa nắm vững.
Giáo trình cũng chú ý tăng cường tính thực hành, vì vậy cuối mỗi chương đều có nhiều vấn đề thảo luận và bài tập nhằm giúp sinh viên củng cố và vận dụng kiến thức lí thuyết đã học. Phần này chỉ giúp giảng viên và sinh viên định hướng trong thực hành chứ không bắt buộc sinh viên phải làm hết tại lớp. Để rèn luyện cho sinh viên kĩ năng phân tích Ngôn ngữ học một cách khách quan, một số bài tập cần dùng cứ liệu của những ngôn ngữ xa lạ hoặc ít phổ biến. Loại bài tập này chúng tôi phải tham khảo từ nhiều tài liệu nước ngoài.
Chúng tôi xin cám ơn PGS. Cao Xuân Hạo, GS. TSKH. Lý Toàn Thắng, PGS. TS. Nguyễn Văn Hiệp, các nhà nghiên cứu Nguyễn Đức Dương, Hoàng Xuân Tâm đã đọc bản thảo và dành cho chúng tồi nhiều góp ý hết sức xác đáng, giúp cuốn sách có nội dung và hình thức trình bày hoàn thiện hơn. Chúng tôi cũng xin cảm ơn hai đồng nghiệp trẻ Lê Ni La và Lê Thị Thanh Bình đã có những nhận xét bổ ích về một số chương mục và giúp chúng tôi kiểm tra lại hệ thống các bài tập thực hành của cuốn sách.
Mặc dù có nhiều cố gắng, nhưng giáo trình chắc khó tránh khỏi thiếu sót. Rất mong quý độc giả góp ý để các tác giả được học hỏi thêm.
Hoàng Dũng - Bùi Mạnh Hùng

CHƯƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ NGÔN NGỮ VÀ NGÔN NGỮ HỌC
1. Ngôn ngữ
2. Ngôn ngữ học
NHỮNG VẤN ĐỀ THẢO LUẬN VÀ THỰC HÀNH
Chương 2: NGỮ ÂM HỌC
1. Tổng quát
2. Các đơn vị đoạn tính
3. Các hiện tượng siêu đoạn tính
NHỮNG VẤN ĐỀ THẢO LUẬN VÀ BÀI TẬP THỰC HÀNH
Chương 3. NGỮ PHÁP HỌC
1. Một số khái niệm chung của ngữ pháp học
2. Hình thái học
3. Cú pháp học
NHỮNG VẤN ĐỀ THẢO LUẬN VÀ BÀI TẬP THỰC HÀNH
Chương 4: NGỮ NGHĨA HỌC
1. Đối tượng của ngữ nghĩa học
2. ngữ nghĩa học từ vựng
3. ngữ nghĩa học cú pháp
4. Ngữ nghĩa học dụng pháp
NHỮNG VẤN ĐỀ THẢO LUẬN VÀ BÀI TẬP THỰC HÀNH
THUẬT NGỮ ĐỐI CHIẾU VIỆT ANH
TÀI LIỆU THAM KHẢO