MÔ TẢ CÔNG VIỆC
1. Các nhiệm vụ chuyên môn chính
Y sĩ Y học cổ truyền là người trực tiếp thực hiện các kỹ thuật chuyên môn theo chỉ định của Bác sĩ hoặc trong phạm vi chuyên môn được phép:
Thực hiện các kỹ thuật Y học cổ truyền:
- Châm cứu, Điện châm: Tiến hành châm cứu và điện châm để điều trị các bệnh lý, đặc biệt là các bệnh về xương khớp, thần kinh.
- Xoa bóp – Bấm huyệt: Thực hiện các động tác xoa bóp, day, bấm các huyệt vị để phòng và chữa bệnh, phục hồi chức năng.
- Cứu: Sử dụng phương pháp cứu (hơ ngải) trong điều trị bệnh.
- Vật lý trị liệu: Hỗ trợ thực hiện các thủ thuật vật lý trị liệu, phục hồi chức năng khác.
Dược liệu và Thuốc thang:
- Bốc thuốc Y học cổ truyền: Cân, bốc các vị thuốc theo đơn của bác sĩ.
- Bào chế dược liệu: Thực hiện các phương pháp bào chế dược liệu cơ bản (sắc, ngâm, làm hoàn tán...).
- Kinh doanh/Quản lý thuốc: Hỗ trợ quản lý và kinh doanh thuốc thành phẩm Y học cổ truyền (tùy vị trí công việc).
- Sơ cứu và Cấp cứu: Phát hiện và báo cáo kịp thời, đồng thời tiến hành sơ cứu, cấp cứu các trường hợp thông thường trong phạm vi chuyên môn.
2. Hỗ trợ khám chữa bệnh và chăm sóc bệnh nhân
Hỗ trợ thăm khám: Hỗ trợ bác sĩ trong quá trình khám bệnh, ghi chép hồ sơ bệnh án.
Chăm sóc bệnh nhân:
- Theo dõi tình trạng bệnh nhân trong và sau quá trình điều trị.
- Thực hiện các quy trình chăm sóc sức khỏe tổng quát theo quy định (như chăm sóc người bệnh bất động, vệ sinh…).
Hướng dẫn và Tư vấn:
- Hướng dẫn bệnh nhân thực hiện các bài tập dưỡng sinh, vận động trị liệu tại phòng khám và tại nhà.
- Tư vấn về chế độ dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt và các biện pháp chăm sóc sức khỏe bằng Y học cổ truyền.
- Truyền thông giáo dục sức khỏe cho bệnh nhân và cộng đồng.
3. Các công việc hành chính và quy trình khác
- Báo cáo: Ghi chép, lập sổ sách và báo cáo kết quả công việc, tình trạng bệnh nhân đầy đủ và chính xác.
- Tuân thủ quy định: Chấp hành các quy định về Y đức, quy chế chuyên môn và các quy định pháp luật liên quan đến lĩnh vực Y học cổ truyền.
- Quản lý cơ sở vật chất: Bảo quản, bảo dưỡng và sử dụng hiệu quả các dụng cụ, máy móc, dược liệu được giao.
YÊU CẦU CHUNG
1. Yêu cầu về Trình độ Chuyên môn và Pháp lý
Đây là những yêu cầu bắt buộc để được hành nghề:
Văn bằng chuyên môn: Phải tốt nghiệp các khóa đào tạo về Y sĩ Y học cổ truyền (trung cấp, cao đẳng) hoặc các văn bằng chuyên môn liên quan đến Y học cổ truyền được cấp và công nhận tại Việt Nam.
Chứng chỉ hành nghề: Phải có Chứng chỉ hành nghề Y sĩ Y học cổ truyền theo quy định của pháp luật (Luật Khám bệnh, chữa bệnh và các văn bản hướng dẫn). Để được cấp chứng chỉ thường cần:
- Có văn bằng chuyên môn phù hợp.
- Có thời gian thực hành tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh bằng Y học cổ truyền hợp pháp theo quy định.
- Đạt yêu cầu trong các kỳ kiểm tra sát hạch (nếu có).
2. Yêu cầu về Kiến thức và Kỹ năng Chuyên môn
Một Y sĩ Y học cổ truyền cần phải nắm vững và thực hiện được các kỹ năng sau:
Kiến thức chuyên môn
- Nắm vững kiến thức cơ bản về Y học cổ truyền (như Lý luận cơ bản của YHCT: Âm Dương, Ngũ Hành, Tạng Phủ, Bát Cương...).
- Hiểu biết về Giải phẫu, Sinh lý cơ thể người theo Y học hiện đại và mối liên hệ.
- Kiến thức về Dược liệu học (công dụng, tính vị, cách bào chế) và các bài thuốc cổ truyền thông thường.
- Nắm được các quy trình sơ cứu và cấp cứu cơ bản theo Y học hiện đại và các tình huống cấp cứu thường gặp.
Kỹ năng thực hành
- Thực hiện được các phương pháp chẩn đoán theo YHCT: Vọng, Văn, Vấn, Thiết (nhìn, nghe-ngửi, hỏi, bắt mạch).
- Thực hiện thành thạo các kỹ thuật điều trị không dùng thuốc như: Châm cứu (châm, điện châm, cứu), Xoa bóp, Bấm huyệt, Giác hơi.
- Thực hiện các thủ thuật YHCT và Phục hồi chức năng theo chỉ định của Bác sĩ.
- Thực hiện được việc bào chế dược liệu cơ bản, bốc thuốc.
- Hướng dẫn bệnh nhân các bài tập dưỡng sinh, vận động trị liệu, chế độ dinh dưỡng, và tư vấn giáo dục sức khỏe.
- Thực hiện công tác chăm sóc người bệnh và theo dõi diễn biến bệnh dưới sự chỉ đạo của Bác sĩ.
3. Yêu cầu về Đạo đức và Phẩm chất Cá nhân
- Đạo đức nghề nghiệp: Tuyệt đối tuân thủ Y đức, đặt lợi ích của người bệnh lên hàng đầu, không vụ lợi cá nhân.
- Tận tâm, Kiên nhẫn và Trách nhiệm: Công việc chữa bệnh đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận cao, nhất là trong châm cứu, bấm huyệt và bào chế thuốc.
- Thái độ phục vụ: Giao tiếp lịch sự, hòa nhã, có thái độ phục vụ chu đáo để tạo niềm tin cho người bệnh.
- Tinh thần học hỏi: Không ngừng trau dồi chuyên môn, cập nhật kiến thức và kỹ thuật mới để nâng cao tay nghề.
- Tuân thủ pháp luật: Chấp hành nghiêm chỉnh các quy chế chuyên môn, quy định của cơ sở y tế và pháp luật liên quan đến khám, chữa bệnh.
- Tóm lại, để làm công việc Y sĩ Y học cổ truyền, bạn cần có bằng cấp và chứng chỉ hành nghề hợp pháp, kiến thức chuyên môn vững chắc, kỹ năng thực hành thành thạo, và đạo đức nghề nghiệp mẫu mực.
YÊU CẦU ĐỐI VỚI NGƯỜI KHIẾM THỊ
Ngành Y sĩ Y học cổ truyền (YHCT) là một lĩnh vực rất phù hợp và có nhiều cơ hội cho người khiếm thị ở Việt Nam. Các yêu cầu công việc cụ thể thường xoay quanh các kỹ năng chuyên môn có thể thực hiện tốt mà không cần thị giác.
Dưới đây là các yêu cầu và vị trí công việc thường gặp:
1. Yêu cầu chuyên môn cốt lõi
Đối với người khiếm thị làm Y sĩ YHCT, các kỹ năng đòi hỏi sự tinh tế của xúc giác và thính giác được ưu tiên phát triển:
Thành thạo các kỹ thuật trị liệu bằng tay:
- Xoa bóp, bấm huyệt: Đây là kỹ năng nổi bật nhất và là thế mạnh của người khiếm thị, yêu cầu cảm nhận chính xác vị trí huyệt đạo, độ căng của cơ, và tình trạng của người bệnh qua xúc giác.
- Giác hơi, châm cứu (theo quy định và phạm vi hành nghề được cấp phép): Việc thực hiện châm cứu, giác hơi đòi hỏi sự cẩn thận và cảm nhận sâu về cơ thể người bệnh.
Chẩn đoán bằng tứ chẩn (một phần):
- Vấn chẩn (hỏi): Kỹ năng giao tiếp, khai thác bệnh sử và triệu chứng.
- Thiết chẩn (bắt mạch): Yêu cầu sự tập trung và cảm nhận nhịp mạch để đánh giá tình trạng bệnh.
Tư vấn và giáo dục sức khỏe: Giải thích phác đồ điều trị, cách tự chăm sóc sức khỏe tại nhà cho bệnh nhân theo nguyên lý Đông y.
Đọc và ghi chép (có hỗ trợ): Sử dụng các công cụ hỗ trợ như chữ nổi Braille, máy tính có phần mềm đọc màn hình hoặc người hỗ trợ để ghi chép hồ sơ bệnh án, y lệnh (tùy thuộc vào quy định của cơ sở khám chữa bệnh).
Kiến thức YHCT: Nắm vững lý luận cơ bản về Đông y, sinh lý, bệnh lý học, và dược học cổ truyền.
2. Vị trí việc làm phổ biến
Người khiếm thị thường làm việc ở các vị trí tập trung vào kỹ thuật trị liệu và tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân:
- Kỹ thuật viên Xoa bóp - Bấm huyệt: Đây là vị trí phổ biến và được công nhận rộng rãi nhất, thường làm việc tại các phòng xoa bóp chuyên biệt của Hội Người mù, bệnh viện YHCT, trung tâm phục hồi chức năng, hoặc phòng khám tư nhân.
- Y sĩ YHCT (hỗ trợ): Tham gia vào quá trình điều trị tại phòng khám, bệnh viện, thực hiện các kỹ thuật được giao như châm cứu, xoa bóp, bấm huyệt theo chỉ định của Bác sĩ.
- Tự mở phòng khám/cơ sở dịch vụ: Nếu đáp ứng đủ điều kiện theo quy định của pháp luật, người khiếm thị có thể tự mở phòng khám chuyên về xoa bóp, bấm huyệt.
3. Điều kiện đào tạo và hành nghề
- Đào tạo: Ở Việt Nam, đã có các chương trình đào tạo Y sĩ Y học cổ truyền dành riêng hoặc có các lớp học bổ sung cho người khiếm thị, thường kéo dài 2-3 năm, với sự hỗ trợ của các tổ chức như Hội Người mù Việt Nam và các cơ sở y học cổ truyền lớn.
- Chứng chỉ hành nghề: Người khiếm thị cần có bằng cấp chuyên môn (ví dụ: Trung cấp Y sĩ YHCT) và Chứng chỉ hành nghề theo quy định của Bộ Y tế để được phép hành nghề khám chữa bệnh.
Tóm lại: Với sự phát triển của các chương trình đào tạo chuyên biệt và khả năng cảm nhận bằng xúc giác đặc biệt, nghề Y sĩ Y học cổ truyền, đặc biệt là các kỹ thuật như xoa bóp và bấm huyệt, là một con đường sự nghiệp rất khả thi và tiềm năng cho người khiếm thị.
CÂU CHUYỆN THÀNH CÔNG
Hành Trình Y Đức Của Y Sĩ Đông Y Khiếm Thị Nguyễn Thái Phong Nghĩa
Share via:
EmailFacebookTwitterGoogleLinkedin